Nierówność kobiet i mężczyzn - niedostrzegany problem

Brakuje globalnego pojmowania problemu nierówności kobiet i mężczyzn oraz jego konsekwencji w życiu rodzinnym zarówno w społeczeństwie, jak i w środowiskach opiniotwórczych czy instytucjach bezpośrednio związanych z rynkiem pracy.

Pobieżna analiza opinii Polaków pytanych o problem nierównego traktowania kobiet na rynku pracy może napawać optymizmem. Świadomość istnienia zjawiska dyskryminacji ze względu na płeć wydaje się być powszechna, niezależnie od charakterystyki każdej z grup społecznych, które podlegały badaniom ankietowym.

Głębsza analiza ujawnia złożoność tematyki: pozorne dostrzeganie problemu nierówności kobiet i mężczyzn bywa wynikiem poprawności politycznej (udzielanie ankieterom odpowiedzi uważanych za pożądane), zależy od płci respondenta, poziomu jego wykształcenia. Bardzo często świadomość istnienia tego problemu idzie w parze z niedostrzeganiem jego wpływu na życie rodzinne oraz biernością postawy wobec faktu dyskryminacji ze względu na płeć.

Polscy pracodawcy dostrzegają przeszkody, z którymi borykają się kobiety na rynku pracy, przyznają też, że zjawisko dyskryminacji kobiet jako pracowników bardziej obciążonych obowiązkami rodzinnymi jest dość powszechne. Większość pracodawców zauważa jednak problem na poziomie bardzo ogólnym, jednocześnie twierdząc, że nie dotyczy on konkretnie ich firmy lub instytucji. Istnieje znaczna rozbieżność pomiędzy deklaracjami a indywidualną oceną kwestii nierówności kobiet i mężczyzn.

Pracodawcy w większości deklarują znajomość rozwiązań wyrównujących szanse kobiet
i mężczyzn w środowisku zawodowym, ale nie potrafią wymienić ich wad i zalet. Wiedza o tych rozwiązaniach jest niedostateczna i często przekłada się na bierną postawę pracodawców.

W sprzeczności z deklaracjami tych ostatnich stoją też opinie samych pracowników – wynika z badań przeprowadzonych w ramach projektu „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn”.

W ostatnim czasie można zaobserwować zmianę tego trendu i większe zainteresowanie pracodawców korzyściami płynącymi ze stosowania rozwiązań pozwalających pracownikom spełniać się zarówno na polu zawodowym, jak i w życiu rodzinnym. Sam fakt, że pracodawcy coraz częściej rozumieją potrzebę godzenie ról rodzinnych i zawodowych przez pracowników, nie jest wystarczający. Przede wszystkim konieczne jest wsparcie systemowe: zwiększenie dostępności żłobków i przedszkoli, wprowadzenie dogodnych rozwiązań prawnych oraz edukacja społeczeństwa.

W ramach struktur rodziny świadomość braku równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy jest bardzo powierzchowna – najczęściej ogranicza się do pytań o sytuację rodzinną lub planowane macierzyństwo podczas rozmowy kwalifikacyjnej (takie zachowania ze strony przyszłych pracodawców są niezgodne z prawem ) oraz podziału zawodów na męskie lub kobiece. „Chociaż – jak zaznacza dr Elwira Gross-Gołacka, Dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych i Prognoz w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - tendencja ta stopniowo, w ostatnich latach ulega zmianie.

Coraz więcej kobiet chce i skutecznie pracuje w zawodach postrzeganych dotąd, jako męskie. Zwiększa się świadomość kobiet na temat własnych możliwości i ról, które mogą spełniać w życiu zawodowym i rodzinnym.” Znacznie rzadziej dostrzegane jest zjawisko niższych wynagrodzeń czy mniejsza możliwość awansu kobiety. Ewentualna świadomość istnienia braku równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz podwójnego obciążenia kobiet obowiązkami zawodowymi i domowymi nie jest rozpatrywana w kontekście życia rodzinnego. Mimo powszechnego przekonania, że konsekwencje zawodowe rodzicielstwa ponoszą przede wszystkim kobiety, rozpatruje się ich wpływ jedynie w krótkiej perspektywie (urlopy, zwolnienia na dzieci). Konsekwencje takiej sytuacji na szanse kobiet na rynku pracy w dłuższej perspektywie nie są dostrzegane, podobnie jak ich przełożenie na wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych.

W polskich rodzinach „nierówność kobiet i mężczyzn” nie jest kwestią do końca uświadomioną. Większość ankietowanych określiła swoje związki jako partnerskie, podczas gdy w rzeczywistości realizują „typowy model” rodziny. W sferze psychologicznej idea partnerstwa jest szeroko akceptowana, wiąże się to z podążaniem za poprawnością polityczną. Nie znajduje natomiast przełożenia w życiu codziennym – dzielić się obowiązkami domowymi „po partnersku” nie oznacza po równo, lecz wręcz przeciwnie - znaczy tyle, że kobieta wykonuje więcej prac domowych. Oznacza też, że praca kobiety z racji mniejszych zarobków jest warta mniej dla rodziny niż praca mężczyzny. Zatem, sprawiedliwe jest większe zaangażowanie kobiety w prace domowe, gdyż mniej zarabia
i mniej pracuje zawodowo.

Nierówność kobiet i mężczyzn z perspektywy środowisk opiniotwórczych
Duża jest świadomość nierównego traktowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy wśród przedstawicieli episkopatu. Najczęściej problem ten traktowany jest jako czynnik negatywnie wpływający na funkcjonowanie rodziny. Tym niemniej podkreślany jest priorytet macierzyństwa wobec realizacji na polu zawodowym, zwłaszcza w pierwszym okresie życia dziecka. Kwestie równych szans kobiet i mężczyzn opisuje się językiem wiary, umieszcza w kontekście sprawiedliwości, uczciwości, poszanowania, troski i miłości.

Nie napawają optymizmem wyniki badań przeprowadzonych wśród przedstawicieli oświaty
i wychowania. Respondenci zdają się zupełnie nie dostrzegać problemu nierówności kobiet
i mężczyzn. Problem bywa także bagatelizowany, a jego realizacja pozostaje w gestii nauczyciela, który kieruje się własnymi poglądami. Podobna jest postawa instytucji związanych z rynkiem pracy oraz związków zawodowych – mimo powszechnej świadomości istnienia problemu nierównego traktowania kobiet i mężczyzn dominuje przekonanie, że instytucje te nie mają narzędzi, za pomocą których mogłyby realizować wyrównywanie szans obojga płci.

Inaczej jest w środowisku dziennikarzy, gdzie zagadnienie braku równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy jest dobrze uświadomione, choć i tu zdarzają się opinie ignorujące lub upatrujące przyczyny w zbytniej roszczeniowości kobiet. Niemniej jednak problem rozpatrywany jest głównie przez pryzmat doświadczeń osobistych. Brak globalnego pojmowania nierówności kobiet i mężczyzn przekłada się na niewielkie zainteresowanie tym tematem na łamach czasopism, niezależnie
od poglądów, jakie reprezentują.

Kampania „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn”
Konsekwencją niedostrzegania braku równości kobiet i mężczyzn w środowiskach opiniotwórczych, a także ich pobieżna znajomość wśród pracodawców i pracowników, jest bierna postawa wobec realnego stanu rzeczy i bagatelizowanie problemu. Jednym z zadań projektu społecznego „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn” organizowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego jest uświadamianie nierównego traktowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz konsekwencji takiej sytuacji w życiu rodzinnym, a także wskazywanie pracodawcom, pracownikom i środowiskom opiniotwórczym kierunku zmian i możliwych rozwiązań.

Regionalne potrawy województwa podlaskiego
Byłeś świadkiem ciekawego zdarzenia? Napisz!
Poinforuj nas o swojej imprezie
Dodaj za darmo swoją firmę do naszej bazy
Najświeższe wiadomości z Twojego miasta prosto na Twoją skrzynkę e-mail. **

**!