Elastyczne formy zatrudnienia

Poszerzanie wiedzy na temat elastycznych form zatrudnienia oraz zwiększenie świadomości praw pracowniczych wśród pracowników pozwoli na podniesienie ich oczekiwań wobec pracodawców .

Polski Kodeks pracy przewiduje kilka rozwiązań pozwalających godzić pracę zawodową i rodzicielstwo. Alternatywą dla urlopu wychowawczego, z którego najczęściej korzystają kobiety, może być zmniejszenie wymiaru czasu pracy (praca na ½ i ¾ etatu), praca w domu lub przez Internet czy przerwy na karmienie w przypadku matek z bardzo małymi dziećmi. Choć wiedza pracodawców i pracowników na temat elastycznych form zatrudnienia jest dość powszechna, to w praktyce nie są one jeszcze zbyt często wykorzystywane.

Istotnym ułatwieniem godzenia ról rodzinnych i zawodowych są takie formy zatrudnienia,
jak telepraca, praca tymczasowa (tzw. leasing pracowników), praca na zastępstwo (na czas określony), praca w domu. Najważniejszym udogodnieniem wydaje się być praca w niepełnym wymiarze czasu pracy w różnych formach: ½ lub ¾ etatu czy dzielenie pracy (job-sharing) między dwóch lub więcej zatrudnionych. Pozytywnym skutkiem takich elastycznych form zatrudnienia, poza umożliwieniem godzenia obowiązków zawodowych i rodzinnych, jest ograniczanie bezrobocia.

Kodeks pracy umożliwia także zatrudnienie w oparciu o kontraktowanie pracy, umowy cywilnoprawne (zlecenia i o dzieło), pracę dorywczą, na wezwanie lub na czas określony, a także samozatrudnienie (outsourcing usług). Te formy zatrudnienia wpływają na równowagę życia zawodowego i rodzinnego w sposób pośredni.

Elastyczne formy zatrudnienia z perspektywy pracodawców
Polscy pracodawcy dostrzegają problemy, z którymi borykają się czynni zawodowo rodzice na rynku pracy. Na poziomie deklaracji 55-60% firm zapewnia możliwość zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin czy robienie przerw na karmienie małego dziecka. Inne elastyczne formy zatrudnienia nie są już tak popularne: możliwość pracy w domu zapewnia 6-16% firm, a przez Internet jedynie 5-13%. Największą elastycznością w tej kwestii wykazują się małe prywatne firmy, najmniejszą – państwowe. Większość badanych w ramach projektu „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn” realizowanego przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, mimo świadomości dyskryminacji kobiet podwójnie obciążonych obowiązkami zawodowymi i domowymi uważa, że problem ten nie dotyczy ich instytucji. Własne firmy badani uznają za przyjazne pracownikom-rodzicom. W konsekwencji brakuje zainteresowania ze strony większości pracodawców rozwiązaniami, które mogłyby wspierać pracowników w godzeniu życia zawodowego i rodzinnego.

Większość pracodawców jest świadomych korzyści, jakie ich przedsiębiorstwo mogłoby odnieść dzięki elastycznym formom zatrudnienia. Jako jedną z największych zalet takiego rozwiązania wskazują efektywne wykorzystanie czasu pracy oraz obniżenie kosztów związanych z zatrudnieniem. Potencjalne ryzyko widzą w braku kontroli nad pracownikiem (jest to pole do nadużyć) oraz problemach z organizacją pracy – czas pracy pracowników czasami musi pokrywać się choćby częściowo, aby pewne zadania mogły być wykonane. Nie bez znaczenia jest także obszar relacji
w środowisku pracy. Pracodawcy obawiają się, że elastyczne zatrudnienie niektórych pracowników może być negatywnie oceniane przez resztę zespołu, bądź mylone z uprzywilejowaniem, przez co stanie się źródłem konfliktów. Istotną korzyścią dla pracodawcy jest w takim przypadku silne motywowanie pracownika, który pracuje efektywniej, kiedy nie towarzyszą mu zmartwienia o opiekę nad dzieckiem – zaznacza dr Elwira Gross-Gołacka, Dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych i Prognoz w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Wśród beneficjentów elastycznych form zatrudnienia najczęściej wymienia się pracowników, a 36% pracodawców jest zdania, że takie rozwiązania przynoszą firmie więcej strat, niż korzyści. Odwrotnego zdania jest 26% badanych.

Elastyczne formy zatrudnienia z perspektywy pracowników
Przy tak powszechnej deklarowanej wiedzy pracodawców o możliwościach elastycznego zatrudnienia znamienne jest słabe wykorzystanie prawnych możliwości w praktyce. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest bardzo mała wiedza na temat już istniejących możliwych rozwiązań, wspomagających godzenie ról, a w konsekwencji niewielkie oczekiwania w tym zakresie. Stereotypowe myślenie o rolach kobiet i mężczyzn oraz traktowanie pracy i rodziny jako odrębnych, nie wpływających na siebie sfer sprawiają, że wpływ pracodawcy na ten stan rzeczy jest w oczach pracobiorcy bagatelizowany. Większość roszczeń kierowana jest pod adresem instytucji państwowych. Ponadto utożsamia się mechanizmy wsparcia rodziny z udogodnieniami dla kobiet.

Deklaracje kobiet w kwestii elastycznych form zatrudnienia stoją w sprzeczności z deklaracjami pracodawców. Znaczna część młodych matek uważa, że wskazywane przez pracodawców rozwiązania mające ułatwić godzenie ról nie są stosowane w praktyce. Kobiety są świadome, że największym atutem pracownika w oczach firmy jest jego duża dyspozycyjność, efektywność, możliwość pracy
w nadgodzinach – to warunki, których one spełnić nie mogą. Z badań przeprowadzonych w ramach projektu „Elastyczny pracownik – partnerska rodzina” wynika, że elastyczne formy zatrudnienia nie są z punktu widzenia rodziców odbierane jako najważniejsze dla sprawnego funkcjonowania życia zawodowego i rodzinnego. Czołowe miejsca w ankiecie zajmowały kwestie związane z rozszerzeniem oferty placówek opiekuńczych i dostosowaniem jej do potrzeb rodziców. Wskazy

Regionalne potrawy województwa podlaskiego
Byłeś świadkiem ciekawego zdarzenia? Napisz!
Poinforuj nas o swojej imprezie
Dodaj za darmo swoją firmę do naszej bazy
Najświeższe wiadomości z Twojego miasta prosto na Twoją skrzynkę e-mail. **

**!